هنگامی زن و مردی که خالی از موانع نکاح هستند با یکدیگر به توافق می رسند تا زندگی مشترکی داشته باشند مطابق قوانین آمره در نظام حقوقی کشورهای مسلمان می‌بایست عقد نکاح منعقد نمایند. به موجب ماده 1102 – همین که نکاح به طور صحت واقع شد روابط زوجیت بین طرفین موجود و حقوق و تکالیف زوجین در مقابل همدیگر برقرار می شود.

اولین حقوق مالی زوجه که در این مقاله بررسی می شود در ماده 1082 قانون مدنی آمده است که ” به مجرد عقد، زن مالک مهر می شود و می تواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن بنماید. “

تبصره – چنانچه مهریه وجه رایج باشد متناسب با تغییر شاخص قیمت سالانه زمان تادیه نسبت به سال اجرای عقد که توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تعیین می گردد محاسبه و پرداخت خواهد شد مگر اینکه زوجین در حین اجرای عقد به نحو دیگری تراضی کرده باشند. 

مهر با توجه به توافق طرفین دو نوع است:

1.  عندالمطالبه
2.  عند الاستطاعة

در ادامه این مقاله به چگونگی مطالبه مهریه، شرایط و مدارک لازم برای آن، خواهیم پرداخت با ما، بنیاد حقوقی میراث همراه باشید.

نحوه مطالبه مهریه عندالمطالبه

مهریه عندالمطالبه را زن، هر زمان بخواهد می‌تواند از همسرش مطالبه نماید. در صورتی که مرد از پرداخت استنکاف نماید، زن می تواند بر اساس بخشنامه شماره ۱۰۰/۳۴۸۵۹/۹۰۰ مورخ ۲۲/۷/۱۳۹۷ ریاست قوه قضاییه و بند ب ماده ۱۱۳ قانون برنامه ۵ ساله به این شرح “مفاد اسناد رسمی لازم الاجرا از طریق ادارات اجرای مفاد اسناد رسمی کشور قابل اجرایی شدن دارند و بلافاصله پس از تقاضای اجراییه طلب مهر اموال شناسایی و توقیف می گردند. ” با عنایت به اینکه سند ازدواج رسمی است زن می بایست ابتدائا به دفترخانه تنظیم کننده سند ازدواج مراجعه و تقاضای صدور اجراییه و وصول مهریه اش از اجرای ثبت نماید.

مدارک لازم جهت مراجعه به دفتر خانه محل انعقاد نکاح

1. مدارک هویتی
2. ثبت نام ثنا
3. سند ازدواج
4. وکالت نامه در صورتی که وکیل درخواست صدور اجراییه طلب مهر می‌نماید.

سردفتر پس از احراز هویت متقاضی اقدام به صدور برگ اجرائیه می نماید. برگ اجرائیه به مرد ابلاغ می شود این ابلاغ معمولا با ارسال پستی به محل سکونت معرفی شده از جانب زن صورت می گیرد. چنانچه مرد پس از صدور و ابلاغ اجراییه، طلب مهریه را نپردازد یا ترتیبی برای پرداخت آن مقرر ننماید، زن می تواند اموال مرد را معرفی و تقاضای توقیف و وصول طلبش بابت مهر را از آن محل نماید. و همچنین اگر اموالی از مرد نمی شناسد استعلامات سه گانه شامل : استعلام از حساب بانکی ، استعلام از پلیس راهور برای خودرو ، استعلام از سازمان اسناد و املاک در جهت شناسایی املاک را بنماید. اگر در این مرحله هیچ مالی از مرد به دست نیاید و زن همچنان خواستار مطالبه مهریه اش باشد، می بایست درخواست کتبی به اجرای ثبت تقدیم و درخواست مختومه نمودن پرونده اش را جهت ارسال به دادگاه خانواده بنماید. در این مرحله گواهی زمانی به زن داده می شود که وی تمام حساب ها را از توقیف آزاد نماید.

مطالبه مهریه عندالمطالبه از دادگاه خانواده

زن می بایست به دفتر وکیل متخصص خانواده جهت مشاوره برای اعطای وکالت یا تنظیم دادخواست مراجعه نماید. در صورتی که موفق که به اخذ وکیل شود و قرارداد وکالت منعقد نماید حضور ایشان و یا انجام کاری توسط خودش کاملا منتفی است و وکیل او تمام مراحل ذیل را برای وی انجام می‌دهد. در غیر صورت مراحل ذیل باید جهت رسیدن به حق اش که حداقل بازه زمانی یک تا دو سال است را ادامه دهد.

۱. اخذ نوبت از دفتر خدمات الکترونیک قضایی، اخذ نوبت اصولا به صورت آنلاین و از طریق سایت عدل ایران انجام می شود.

۲. ثبت دادخواست، دادخواست تنظیم شده توسط وکیل را جهت ثبت به دفتر خدمات ارائه دهد، ثبت دادخواست نیازمند پیوست کردن مدارک الزامی به شرح ذیل است:

الف. شناسنامه 

ب. سند ازدواج

پ. گواهی اجرای ثبت 

۳. پرداخت هزینه ثبت دادخواست، مبلغ 3.5  درصد از مبلغ خواسته مطالبه شده در دادخواست مطالبه مهریه می بایست بابت هزینه دادرسی  به دادگاه پرداخته شود، به دلیل اینکه در اکثر اوقات خواسته سکه است و قیمت روز سکه جهت پرداخت هزینه دادرسی می بایست پرداخت شود و این مبلغ رقم بالایی است وکیل متخصص دعاوی خانواده  با راهکار ساده اعسار از پرداخت هزینه دادرسی می‌تواند پرداخت ۳.۵ درصد ثبت دادخواست را از دوش شما بردارد تا پس از صدور رای به نفع شما از طرف دعوا وصول شود.

۴.  ارجاع دادخواست به دادگاه خانواده و تعیین وقت رسیدگی (این امور توسط دفتر قضایی، معاونت ارجاع، و دفتر شعبه ارجاع شده انجام می شود و در این مرحله پس از ثبت دادخواست می‌بایست منتظر دریافت ابلاغیه وقت رسیدگی به ادعای اعسار باشید)

۵.  شرکت در جلسه اعسار و آماده کردن شهود جهت ادای شهادت 

۶.  در صورت پذیرفته شدن ادعای اعسار و اعتراض زوج پاسخ به تجدید نظر خواهی ایشان و دریافت ابلاغیه تبادل لوایح

۷.  در صورت رد ادعای اعسار، تقدیم دادخواست تجدیدنظر نسبت به رد دعوا به مرجع تجدیدنظر

۸.  پس از تعیین تکلیف قطعی مبنی بر پذیرش اعسار، جلسه رسیدگی به خواسته مطالبه مهریه توسط دادگاه تعیین و به طرفین ابلاغ می شود.

۹. در صورت عدم پذیرش ادعای اعسار، ابلاغیه برای زن ارسال می شود که ظرف ۱۰ روز ۳‌.۵ درصد از مبلغ خواسته مطالبه شده را بابت هزینه دادرسی واریز نمایید در غیر این صورت دادخواست وی ابطال می گردد.

۱۰. شرکت در جلسه رسیدگی  (در این جلسه مرد با ارائه یک سری مدارک می‌تواند مدعی شود که  بدهی ندارد و مهریه  مطالبه شده را پرداخته است و یا همسرش طلب را به او بخشیده است و زن می‌بایست در برابر اظهارات او از حق خود دفاع نماید.)

۱۱. ابلاغ رای (در این مرحله رای  ابلاغ می شود و کسی که رای به ضرر اوست می تواند به آن اعتراض کند مهلت این اعتراض برای اشخاص مقیم ایران ۲۰ روز و برای اشخاص خارج از ایران دو ماه از تاریخ ابلاغ واقعی است که روز ابلاغ و روز اقدام جزء موعد محاسبه نمی شود‌.)

۱۲.  در صورتی که رای به ضرر زن باشد باید خودش اعتراض کند و در صورتی که رای به ضرر مرد باشد و او اعتراض کند زن باید در مقام تبادل لوایح ظرف ۱۰ روز از تاریخ ابلاغ از حق خود دفاع کند.

۱۳.  ارجاع پرونده به دادگاه تجدیدنظر (اصولا در این مرحله جلسه ای تشکیل نمی شود، شعبه مرجوع الیه پرونده را مطالعه و در وقت نظارت نسبت به نقض یا تایید دادنامه بدوی اقدام می نماید، در صورت ضرورت اقدام به تشکیل جلسه می نماید که در این صورت می‌بایست زن مجددا در جلسه حضور یافته و دفاعیات لازم را انجام دهد.)

۱۴. قطعیت دادنامه و صدور اجرائیه (در صورتی که رای به نفع زن صادر شده و در شعبه تجدیدنظر نیز تایید شود، محکومیت مرد به پرداخت مهریه قطعی شده است، زن در این مرحله می بایست از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی درخواست صدور اجراییه طلب مهریه نماید‌.)

۱۵. تشکیل پرونده اجرایی در اجرای احکام دادگستری (پس از صدور اجرائیه و گذشتن ۱۰ روز و عدم اقدام مرد ، پرونده به درخواست زن به اجرای احکام ارسال می شود و زن بلافاصله پس از ثبت می تواند به دفتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه و مجددا تقاضای استعلامات سه گانه را بنماید، در صورت عدم شناسایی مال و گذشت ۳۰ روز از تاریخ صدور اجرائیه طلب مهر از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی درخواست صدور حکم جلب را ثبت کند.)

زن، برای مطالبه مهریه ، می‌بایست حتما در گام اول به اجرای ثبت مراجعه کند. از مطالعه مطالب ‘پیش گفت شده حتما متوجه شده اید که در صورت شناسایی مال در اجرای ثبت اسناد و توقیف مال، مهریه از محل آن برداشت می شود و اگر مالی پیدا نشود اجرای ثبت صلاحیت صدور حکم جلب جهت وصول طلب را ندارد و زن باید پرونده را مختومه و جهت وصول به دادگاه مراجعه کند.

برای دریافت کلیه خدمات حقوقی، می‌توانید از طریق بخش “خدمات” با ما در ارتباط باشید.